Digitaal voorwaarts: Mars in Cathedra

Sinds 1972 is de Koninklijke Vereniging ter Beoefening van de Krijgswetenschap (KVBK) uitgever van de Militaire Spectator, sinds 2015 digitaal. De KVBK bestaat al sinds 1865 en gaf sinds die tijd ook verschillende andere periodieken uit, meestal publicaties van verslagen van door de vereniging georganiseerde lezingen. Deze lezingen zijn inclusief de daarop volgende discussies met de aanwezigen geboekstaafd in het verenigingsarchief. Van 1969-1997 gaf de KVBK daartoe het kwartaalblad Mars in Cathedra uit. Alle 110 afleveringen van dat blad zijn nu gedigitaliseerd en via de archiefpagina op de website van de KVBK voor iedereen toegankelijk. [1] Daarmee is weer een belangrijk deel van het Nederlandse militair cultureel erfgoed ontsloten.

De verslagen in Mars in Cathedra geven een goed beeld van het militair denken in Nederland in die tijd en sommige artikelen zijn nog verrassend actueel. Zo blijkt uit de bijdrage van toenmalig brigade-generaal Berkhof uit 1984 dat het militaire gebruik van de ruimte al in dat jaar onderwerp van discussie was.[2] En wat te denken van een voordracht van commandant Dutchbat 2 uit februari 1995, nog onwetend van het komende drama? Geen enkel boek zal meer het leven van een Nederlands bataljon in de enclave zo oprecht kunnen beschrijven dan de voordracht van luitenant-kolonel Everts destijds.[3]

Een prachtig tijdsbeeld levert de bijdrage van generaal-majoor Von Meijenfeldt uit april 1979.[4] De opvattingen van de ‘rode gouverneur van de KMA’ moesten volgens de toenmalige redactie ‘tenminste in de rubriek ‘sterk controversieel’ […] worden ondergebracht’. Het siert de KVBK dat deze generaal toch het woord kreeg en de lezer nu (weer) kennis kan nemen van het destijds hoogoplopende debat over de inzet van het kernwapen. De toenmalige redacteur gaf niettemin lucht aan zijn zorg dat ‘de thans in opleiding zijnde cadetten van land- en luchtmacht zouden kunnen worden ‘besmet’ met zijn denkbeelden’. Quod non!

Tijdloos is het referaat ‘Gedachten over de instelling van een ‘hoogste vorming’ voor (aanstaande) militaire topfunctionarissen’ van de majoors der infanterie Van der Graaf en Tomasso uit 1972, die met deze vooruitziende blik op de noodzakelijke permanent education voor officieren de KVBK-prijsvraag wonnen.[5]

De gedachten van zulke voorgangers zijn het waard om herlezen te worden. Niet alleen vanuit historisch perspectief, maar ook omdat huidige officieren van hen kunnen en moeten leren.