Het is alweer 71 jaar geleden dat Europa werd bevrijd van het juk van nazi-Duitsland. Voor de bevrijding, inclusief die van ons land, zijn zware offers gebracht. De Tweede Wereldoorlog heeft miljoenen mensen het leven gekost, burgers en militairen. In Nederland betuigen we elk jaar nog altijd ons respect en dankbaarheid jegens de geallieerden die ons land bevrijdden. Het is goed te weten dat ook andere geallieerde landen offers voor onze vrijheden hebben gebracht. We kunnen hierbij denken aan het Rode Leger of aan de Marokkaanse militairen die bij de bevrijding van Zuid-Europa zijn ingezet.
Ik zal niet ingaan op de gruwelijke en gewelddadige gevolgen van een dictatuur of fascistisch beleid. Waar ik wel bij stil wil staan is de spirituele kant van bevrijdingsdag. Op die dag horen, naar mijn mening, saamhorigheid en solidariteit centraal te staan. Ik laat mij hierbij inspireren door een Arabische christen die leefde in de dertiende eeuw. Zijn naam was Isa, oftewel Jezus, en hij was één van de commandanten van sultan Selahaddin Eyyubi. Isa vocht tijdens de derde kruistocht in een islamitisch leger tegen de kruisvaarders. Isa was ook één van de belangrijkste adviseurs en een vertrouweling van de sultan. Daarom hield de sultan altijd rekening met alle christelijke feestdagen en zorgde hij ervoor dat er met Kerstmis en Pasen geen oefeningen, trainingen, militaire operaties of een bivak in de woestijn plaatsvonden. Isa was geboren en getogen in het huidige Syrië en zag het als een burgertaak zijn land te verdedigen. Tijdens zijn militaire carrière heeft hij nooit een ethisch dilemma gekend. Want in zijn beleving – maar ook in het beleid van de sultan – waren geloof en politiek gescheiden. Hij en zijn geestverwante christen-Arabieren ervoeren de kruistochten niet als een religieuze oorlog, maar als de uitvoering van een politiek besluit.
Na acht eeuwen lukt het Isa om mij te inspireren. Ik ervaar de diversiteit in onze Nederlandse krijgsmacht net zo als Isa destijds in het leger van de sultan. Ik ben een moslim die geboren en getogen is in Nederland, Isa was een geboren en getogen christen in een moslimland. Ondanks de verschillen tussen de religieuze achtergrond en het geografisch gebied, hebben alle moslimmilitairen in Nederland een sterke overeenkomst met de Arabische christen Isa. Wij hebben als Nederlandse militairen een eed afgelegd en zijn loyaal aan het land waar we geboren zijn en ons brood verdienen.
Kennis van de geschiedenis kan een bron van inspiratie zijn voor interreligieuze en interculturele samenwerking. Het kan daarnaast helpen lessen te trekken om eventuele problemen in de toekomst te onderkennen en te voorkomen.
Tegenwoordig moeten wij scherp en alert blijven om niemand de kans te gunnen onze saamhorigheid en ons solidariteitsgevoel in gevaar te brengen. Zo heb ik drie antwoorden op de provocerende vraag die soms klinkt, of het wel verantwoord is dat moslims in dienst gaan:
- Wettelijk: moslims zijn Nederlandse staatsburgers, net als Nederlandse katholieken, protestanten of humanisten. Het is de plicht van iedere burger om het eigen land en naasten te beschermen en te verdedigen tegen indringers, ongeacht of het gevaar van binnen of buiten de landsgrenzen komt;
- Maatschappelijk: moslims moeten volgens de waarden en normen van de islam solidariteit en saamhorigheid tonen, ongeacht hun religieuze of etnische achtergrond;
- Religieus: de islam is een vurig voorstander van vrijheid van meningsuiting en een radicale tegenstander van onderdrukking.
Los van onze culturele achtergronden met ‘verschillende kleurtjes en geurtjes’ hebben wij met zijn allen een gemeenschappelijke achtergrond. Het maakt niet uit of je protestant, katholiek, boeddhist, humanist, atheïst, jood of moslim bent. Wij zijn allemaal gelovigen van de democratie en voelen de plicht om onze stem te laten horen tegen iedere vorm van onderdrukking. Ja, om voor de Nederlandse belangen en waarden het gevecht aan te gaan.
De jodenvervolgingen op bevel van Hitler of de collectieve verkrachtingen van moslimvrouwen met toestemming van Karadzic hebben niks met religie te maken. De Europese Breivik met zijn blonde haar staat voor hetzelfde als de Arabische Bagdadi met zwart haar. Het zijn terroristen, één pot nat.
Ik ben geen imam of theoloog, wel weet ik dat het verbieden van onderwijs aan meisjes net zo haram is als frauderen in de bouwsector.
Dit is ook de reden waarom ik het als een morele plicht zie om te strijden tegen zieke ideeën, om onderdrukte mensen te beschermen zoals het Pakistaanse tienermeisje Malala Yousufzai. Deze Nobelprijswinnares werd twee jaar geleden door de Taliban in haar hoofd geschoten. Waarom? Omdat ze andere meisjes aanmoedigde onderwijs te volgen!
De Romeinen zeiden niet voor niets: ‘Si vis pacem, para bellum’, als je vrede wilt, bereid je dan voor op oorlog! Daarom moeten we continu operationeel gereed en gevechtsklaar zijn voor vrede en veiligheid.
Ik wens u allen vrede en alle goeds!